Tekst uit
Felix Timmermans' beroemde Pallieter.
Dit stukje
tekst neem ik hier over omdat we ooit, ook weer zeer lang geleden, dit menu
hebben overgedaan voor een televisieopname.
Het stukje
is geschreven in de typische taal van Timmermans, het Lierse dialect.
Terwijl zij, al wandelend in den hof, den pastoor
afwachtten, zette Pallieter, Charlot en Marieke onder de lommerte van den
kastanjeboom een lange tafel van planken op schraagkens. Ze sloegen er een
blauw-geruit laken over en bedekten het met helgebloemde tellooren,
glinsterende glazen, messen, lepels en vorketten.
Een dichte root van dikbestofte wijnflesschen stond
donker van het eene tafel-eind naar het andere: het waren als achtereenloopende
beggijntjes, en in de lommerte lagen twee groote tonnen bier.
Na een kwartierken kwam de pastoor met een lange
steenen pijp den hof binnengewandeld. Ieder zette zich rond de tafel, en de
schaduw temperde blauwachtig de felle kleuren hunner ruischende kleêren.
Terwijl zij over 't een en 't ander spraken, wachtend
naar het eten, hielden er eenigen, van ongeduldigen eetlust, hunnen lepel reeds
vast, en zagen, met hun gedachten in de keuken, over de beemden en de landen,
die verlaten in de zon lagen te blinken.
Daar kwam Charlot met een groote soepterrien
afgeloopen. Zij schepte in, hield haren mond geen Ave-Maria stil, en zocht voor
ieder naar veel frikadellekens.
De pastoor maakte alsdan een kruisken en bad stil; de
anderen deden hetzelfde en Charlot bleef rechtstaan, de oogen gesloten en de
vette handen saamgevouwen op haar dikken buik.
Daardoor was er een oogenblik van aandoenlijke stilte,
waarin verschietend een jong haantje van op den mesthoop kraaide.
En dan begonnen de lepels te gaan en 't gesloeber van
de vele monden.
Als hunne soep ledig was, wierden er al pijpen
aangestoken, en toen stond Pallieter recht en sprak: "Nichtjes en
kozentjes van Charlot, ge got hier allemaal veul ete, want er is veul geried
gemokt, 't moet allemol oep! En daaroem zeg 'k, dat de vier mensche die 't
minste zullen ete, staaltje moete trekke, en dat den dië die het kleinste
strooike trekt, mè zan bloete achterkake in een talloor rijspap moet gon
zitte!"
Dat werd met luid gelach aanvaard, en toen is er
gegeten en gedronken lijk op een feest van Jupiter.
Niemand wilde de schande ondergaan van het
belachelijkste gedeelte zijns lichaams te vertoonen. En de vrouwen zoowel als
de mannen, ze duwden het eten er in, ze deden om ter meeste; de een wilde niet onder
doen voor den anderen.
En er kwam achtereenvolgens in overvloed; tarbot met
aardappelen, hesp met laboonen, kalfsgebraad met aspergiën, kempische kiekens
met salaad, een heel speenvarken, met bril voor de oogskes en appelsien in den
snuit, honderd meters worst met witte kool enz., en er werd daarvan gegeten,
opgeladen en bijgeschept dat het zweet hen op het voorhoofd stond en in hun
telloor lekte. En om alles beter in hun maag te krijgen, goten zij gedurig van
het koele bier en den fijnen wijn door hunne keel, zonder kloeken of slikken
lijk door een stoofbuis. Het was een lawaai en rumoer, en er werd gelachen als
er een wat te weinig at, en op voorhand
victorie gekraaid en gezongen.
De zon en de lommer speelden op hunne roode gezichten
en glansden helder op de stijve kielen en op de zijden halsdoeken; en
daarbuiten, over de haag, schitterde de lenige Nethe, en strekten zich de
rustige Zondagvelden uit. Er hongen zoete liederen in de boomen, en de
aangename reuk der stoverijen wandelde in het veld.
Pallieter, die nevens Marieke zijn plaatsken had
gezocht, zat zich soms krom te lachen, als hij die vretende menschen zag.
Charel Verlinden, een dikke boteropkooper, liet de
karbonaden met peekens en erwten passeeren. "Ik zal straks man scha wel
inhale," zei hij. Maar iedereen begost hem uit te lachen, en zij
verkneukelden er zich reeds in, zijn groot achterste te zien.
De buiken zwollen, en drie menschen stonden te wachten
vóór 't vertrek. En nog kwam er maar gedurig aan versch eten.
Een jonge boer wierd ineens bleek, liep achter een
boom, lijk een ezel balkend, braken, en kwam terug zeggende: "'t Is
niks." Hij dronk zijn glas wijn leeg en ontstak een versche sigaar.
Marieke gaf maar heelder stukken vleesch aan Loebas en meneer Pastoor zei: "Drinken
is ook eten".
Deze voelde zich beschermd door zijne soetaan, en
dronk maar den ouden zwarten wijn.
Charlot kon bijna niet meer. "Ik hem nog kans mè
het staaltje te trekken!" zei ze. Dan wierd er eerst fijn gelachen, en men
zong al van: "Charlot is van de brug het water in gevalle!"
Er kwamen nog looze vinken met bloemkool, enz. enz. Er
was een aangename angst, en honderd zottigheden werden er verteld. Men dronk
maar, en de wijn sloeg naar het hoofd. Maar toen kwam de voorlaatste schotel;
jonge duiven met kriekenspijs. Stans gaf haar kind van de spijs met haren
vinger, dat hij seffens zoo rood werd als een indiaantje. Een
boerenknecht bracht een tweede schotel, maar de kleine
sloeg er zijn pollekens in, en de telloor viel met de duifkens in stukken op
den grond; tot veler verheuging, want ze waren raar die nog apetijtelijk aten.
Stans gaf daarop heur kind een schudding en de kleine
begon brand en moord te schreeuwen. Zij opende haar jak, wrong er een dikke
witte borst uit, en stak ze in 't roodbekriekt gezicht van 't schreeuwend jong.
De kleine sloeg er zijn vettige handekens op en begost te zuigen, 't Rood van
zijn gezichtje plakte seffens op haar witte borst.
Men werd uitbundig. Pallieter, die Marieke nevens hem
voelde, dat schoone kind, nam haar in de lenden, en drukte met bekriekten mond
een kus op haar wang waarop een rood plaksken bleef, en seffens wierd al wat
vrouw was, door het mannenvolk gekust. Het was een gelachen getier waarboven
uit het kind kriaalde.
Stans vergat de borst in haar jak te steken en zij
zwabberde en waggelde mee met de lachschokken van haar dik lijf. Glazen vielen
kapot en flesschen rolden van de tafel.
De zon zakte.
Maar daar op een draagbert brachten twee man de groote
tellooren rijspap. Van dees gerecht hong alles af. Iedereen gaf zijn laatste
courage. Een magere tooverheks en Pallieter alleen aten hun schotel leeg. En
toen moest er staaltje getrokken worden tusschen meneer Pastoor, Marieke, Charel Verlinden en Charlot. Er was
een ongeduldig afwachten. Iedereen stond rond Pallieter, zwijgend en
zenuwachtig, en een luid gejuich brak los als de dikke boteropkooper het
kleinste strooiken trok.
Maar de dikke boer ging loopen. "Pak hem
vast!" riep Pallieter. "Charlot, breng de teiloor!" De boeren
grepen Charel vast, die spartelde lijk een varken om los te geraken, en
Charlot, kwam met de enorme schotel afgeloopen, maar zij lachte zoodanig, dat
ze in haar rokken
waterde, en de schotel in honderd stukken vallen liet.
Charel Verlinden danste verheugd met de armen in de lucht. Iedereen stond te
lachen om breuken te krijgen, en Pallieter rolde er van op den grond.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten